Trauma, veiligheid en draagkracht

Trauma en Veiligheid
 
Trauma hangt sterk samen met onze reflexmatige reactie op gevaar en vervolgens de interpretatie hiervan en de betekenis die we aan de ervaring geven. Een essentieel onderdeel hierbij is dus de aanwezigheid of nog belangrijker, de afwezigheid van veiligheid. Als de uiterlijke en innerlijke omgeving door het zoogdierbrein en het reptielenbrein als veilig wordt beoordeeld dan zal er geen reflexmatige reactie op gevaar komen. Voor de verwerking van trauma lijkt een ervaring van veiligheid noodzakelijk te zijn. Als het volgens het zoogdierbrein en het reptielenbrein niet veilig is dan zal ons zenuwstelsel eerst het al dan niet werkelijk aanwezige gevaar neutraliseren voordat er (meer) energie voor andere processen vrij gemaakt zal worden. Dit lijkt ook op te gaan voor het verwerken van traumatische herinneringen. Als er geen of onvoldoende ervaring van veiligheid is dan belemmert dit het therapeutische genezingsproces.
 
Draagkracht
Een ander belangrijk aspect bij trauma is het concept van draagkracht, ook wel veerkracht genoemd. Met draagkracht wordt bedoeld de hoeveelheid belasting die iemand nog kan ondergaan zonder dat dit tot negatieve gevolgen leidt. Bijvoorbeeld bij sporten, als je jezelf boven je draagkracht belast, dan treedt overbelasting op en raak je geblesseerd. Deze blessure zal eerst moeten genezen voordat je weer op je oude niveau kan gaan trainen. Meestal is hiervoor een traject nodig van rust en herstel en vervolgens een opbouw van trainingsactiviteiten voordat je weer op je oude niveau bent. Bij psychische belasting werkt het op een vergelijkbare manier. Als je jezelf te veel uitput op je werk dan loop je tegen een burn-out aan. Bij een traumatische ervaring wordt je psychische draagkracht overschreden. Bij een traumatische ervaring die niet uit zichtzelf geneest lijkt het dat je draagkracht zodanig overschreden is dat je zodra bepaalde delen van de traumatische herinnering weer in je bewustzijn komen dat je weer in paniek raakt, angst voelt enzovoort. In sommige gevallen lijkt het hierbij zelfs dat als die herinnering omhoog komt op dat moment ook je draagkracht in het heden wordt overschreden. Er kan dan een herbeleving van de traumatische gebeurtenis optreden.
Dus een deel van de vraag waarom voor de één van een nare gebeurtenis wel traumatiserend blijkt te zijn, terwijl een vergelijkbare, of zelfs precies dezelfde gebeurtenis, voor iemand anders geen blijvend trauma oplevert, lijkt te liggen in een verschil in draagkracht tussen personen op het moment of tijdens de periode dat de traumatische gebeurtenis(sen) plaats vond(en).
Tijdens trauma therapie, en eigenlijk bij elke vorm van therapie, wordt meestal ook aandacht besteed aan het vergroten van draagkracht.