Schematherapie

Deze behandeling is gericht op het herkennen van jouw nare gevoelens en hardnekkige (gedrags)patronen om daar vervolgens meer grip op te krijgen of die te veranderen. 
Schematherapie leert je hoe jouw gedrag en jouw patronen zijn ontstaan. Het is een vorm van therapie waarbij jouw gevoelsleven en emotionele behoeften centraal komen te staan, evenals de wijze waarop je in het hier en nu met die behoeften omgaat. Je leert jouw emotionele behoeften herkennen, accepteren en eraan tegemoet te komen.

Emotionele basisbehoeften
De manier waarop jouw opvoeders met jou omgingen, kan invloed hebben op het ontstaan van bepaalde schema’s. Elk kind heeft emotionele basisbehoeften zoals geborgenheid en veiligheid, maar daaraan is om welke reden dan ook, niet altijd tegemoet gekomen. Dat kan op latere leeftijd tot problemen leiden. 

Het gaat om de volgende basisbehoeften:

Een veilige band met andere mensen hebben
Duidelijke grenzen en leiding krijgen
Eigen keuzes maken, en onafhankelijk mogen zijn
Spontaniteit en plezier kunnen uiten
Vrijheid om je behoeften en emoties te uiten

Wanneer tijdens jouw kindertijd één of meer emotionele basisbehoeftes niet zijn vervuld, kunnen negatieve schema’s ontstaan.
Er zijn 16 schema’s onderzocht en ontwikkeld. Voorbeelden van schema’s zijn : emotioneel tekort/verwaarlozing, verlating, wantrouwen, sociale isolatie, minderwaardigheid, zelfopoffering, en afhankelijkheid. In bepaalde situaties worden bepaalde (kinderlijke) gevoelens en patronen, ook wel schema’s genoemd, steeds weer opgeroepen.

Een schemamodus is een bepaalde gevoelstoestand waarin je schiet wanneer je in een situatie bent waar gevoelens van vroeger worden opgeroepen. Het plotseling omslaan van je stemming door bijvoorbeeld vlak, heftig, of zelfkritisch te reageren valt dit je omgeving op. Wanneer door een bepaalde emotionele gebeurtenis één of meerdere schema’s tegelijk worden geactiveerd, kom je in een bepaalde schemamodus (meervoud modi), of kortweg modus, terecht.

Een schema zou je dus kunnen opvatten als een stabiele, vaste overtuiging. De schemamodi zijn steeds wisselende gevoelstoestanden die worden bepaald door op dat moment actieve schema’s en de manier waarop jij met je intense emoties omgaat. Enkele voorbeelden van schema modi zijn: eenzame kind modus, ongedisciplineerde of boze kind, veeleisende ouder modus, afstandelijke beschermer, of een zelfverheerlijker- modus.

Een bepaalde schemamodus vormt op die manier een krachtige manier van reageren, dat ervoor zorgt dat je steeds tegen dezelfde problemen aanloopt. Er ontstaat een interactie waar je niet meer uit komt omdat je omgeving vaak ziet dat je boos, vlak of teruggetrokken bent.

Doel schematherapie
Het doel van schematherapie is om jouw lang bestaande patronen te leren herkennen en inzicht te krijgen in je gevoelens en emotionele behoeften. Wat zijn jouw schema’s en modi? Hoe werken ze op je wijze van reageren in? Vervolgens kan jij je nare gevoelens en gedragspatronen doorbreken en veranderen. Uiteindelijk kun jij hopelijk gezonde schema’s opbouwen, zodat jij niet meer zo vast komt te zitten en niet zo sterk wordt belemmerd door negatieve beelden/gedachten over jezelf of anderen. Dan zit je in de schematherapie termen in je ‘gezonde volwassene’.